Có bao giờ bạn cảm thấy khó ngủ và muốn một mình lang thang trên những con phố, những nẻo đường vào lúc mà những bóng người đã dần thưa, những hàng quán đã dần đóng cửa và những ánh đèn đã dần tắt hay chưa?
Còn tôi, tôi đã một lần thử thách bản thân mình như thế, ở một nơi không phải mình sinh ra và lớn lên, cũng không chút gắn bó hay quen thuộc, mọi thứ vô cùng xa lạ với tôi trong một dịp đi thực tế ở Thành phố Huế mộng mơ.
Huế vốn nắng mưa bất chợt, thời tiết về đêm càng lạnh thêm, cái lạnh mà tê cứng cả tay chân, chắc có lẽ tôi vốn quen với tiết trời nắng nóng trong Nam rồi, nên khi vừa đặt chân đến đây, rõ ràng vừa nắng chang chang nhưng cơn mưa rào lại chợt đến, đã mang theo cái lạnh cho đến tận đêm khuya. Lạnh cóng chân tay, người co rút trong chiếc chăn mà cứ thế cố gắng, cố gắng đến tận nửa đêm nhưng mãi không vào giấc ngủ được. Thế là, một quyết định, với tôi xem đó là điều hết sức táo bạo, che chắn thật ấm và một mình đi xuống phố vào lúc nửa đêm khuya.
Trước đây, tôi được nhiều người bạn từng có dịp đi đến Huế kể lại rằng: “Huế là một nơi bình lặng lắm, mang chút gì đó của vẻ trầm ngâm, thêm cổ kính nữa”. Chắc cũng vì thế mà Huế được nhiều người mặc định cho khung “giờ giới nghiêm” vì là thành phố mang nét truyền thống mà.
Nhưng bạn biết không, tôi đã rất bất ngờ với vẻ đẹp của Huế lúc nửa đêm, tĩnh lặng, rất êm đềm mà nên thơ, không chút xô bồ, ồn ào, náo nhiệt hay tấp nập qua lại của dòng người nơi đây hay khách phương xa.
Màn đêm ở Huế đẹp đến mức lạ thường hay là do tôi lần đầu được trải nghiệm cuộc sống về đêm giữa lòng thành phố thế này. Từ những con đường tấp nập trở nên vắng lặng trong đêm, từng hàng cây thẳng tắp chỉ cần đưa mắt nhìn là thấy tận về nơi cuối góc phố vì thiếu vắng bóng người. Những ngọn đèn đường soi sáng, chiếu rợp bóng hàng cây xanh in hằn xuống lòng đường phố vắng. Thấp thoáng đâu đó là đôi tình nhân ngồi tâm sự bên bờ hồ hoặc trên cầu cùng với cái lạnh của màn đêm, họ kề sát để cho nhau chút hơi ấm, thật là lãng mạng khiến cho tôi chạnh lòng đôi chút.
Những hàng quán đã đóng cửa tắt đèn, xa xa một vài hàng quán cũng đang dọn dẹp để chuẩn bị đóng cửa. Và đâu đó, Huế cũng thức khuya, dậy sớm trong hình ảnh của những người lao động về đêm.
Đâu đó là hình ảnh những cô chú quét dọn đường phố sau một ngày sạch đẹp tiếp đón dòng người đến và đi, tiếng nói nhỏ to, hòa cùng tiếng quét rác phát ra tiếng sột soạt tạo nên một âm thanh, giai điệu rất riêng báo hiệu kết thúc một ngày dài.
Đâu đó là những ánh đèn le lói, nhen nhúm tỏa ra từ những hàng quán chuẩn bị bày hàng ra bán, đó là quán cháo, quán phở, quán trứng lộn, hay quán nước… chỉ mở hàng bán vào lúc mà người người, nhà nhà đã yên giấc ngủ. Họ bán cho nhiều lớp người khác nhau, chẳng hạn cho những người lao công quét dọn đường phố, cho những công nhân tăng ca về trễ ghé qua ăn vội món nào đó cho no bụng rồi cũng tranh thủ về chợp mắt chuẩn bị cho ngày mới làm việc, hay cho các cặp tình nhân hẹn hò về muộn, cho đến các bác xe ôm chạy trong đêm… hay cho những người cô đơn một mình lang thang phố Huế trong đêm lạnh thế này như tôi chẳng hạn.
Bỏ qua những âm thanh ít ỏi của nhịp sống ấy, tôi cảm nhận được một không gian trầm tĩnh vắng vẻ của đường phố đêm khuya, giản dị, lặng lẽ của những con người mưu sinh kiếm sống về đêm. Phố đêm còn là một khoảng lặng luôn mang đến cho ta những dòng suy tư về mình, về người hay về đời, đôi khi là những dòng ký ức miên man thôi thúc ta phải nghĩ ngợi mà tìm về, vì đây là khoảng thời gian luôn khiến người ta sống thật với lòng mình nhất.
Cũng chính sự vắng lặng của phố đêm mà lòng người lại mang nhiều tâm trạng, nên đã trở thành nguồn cảm hứng sáng tác cho các nhạc sĩ như lời bài hát “Nửa đêm ngoài phố” của nhạc sĩ Trúc Phương đã viết: “Nửa đêm lạnh qua tim, giữa đường phố hoa đèn…” được rất nhiều người yêu thích ca khúc này.
Buồn vào hồn không tên,
Thức giấc nửa đêm nhớ chuyện xưa vào đời
Đường phố vắng đêm nao quen một người
Mà yêu thương trót trao nhau trọn lời.
Để rồi làm sao quên?
Biết tên người quen, biết nẻo đi đường về
Và biết có đêm nao ta hẹn hò
Để tâm tư những đêm ngủ không yên .
Nửa đêm lạnh qua tim
Giữa đường phố hoa đèn
Có người mãi đi tìm,
Một người không hẹn đến
Mà tiếng bước buồn thêm .
Tiếc thay hoài công thôi
Phố đã vắng thưa rồi
Biết rằng chẳng duyên thừa
Để người không gặp nữa
Về nối giấc mơ xưa
Ngày buồn dài lê thê
Có hôm chợt nghe gió lạnh đâu tìm về
Làm rét mướt qua song len vào hồn
Làm khô môi biết bao nhiêu lần rồi.
Đời còn nhiều bâng khuâng
Có ai vì thương góp nhặt tâm tình này
Gửi giúp đến cố nhân mua nụ cười
Và xin ghi kỷ niệm một đêm thôi .
Lưu Hương.